Indeks wiarygodności ekonomicznej Polski
Kategoria wiarygodności ekonomicznej opisuje stopniowalną wartość charakteryzującą wszystkie podmioty gospodarcze. Określana za pomocą odpowiednich wskaźników ma wymierne konsekwencje gospodarcze. Niska lub wysoka wiarygodność ekonomiczna może decydować o stopniu wykorzystania potencjału gospodarczego podmiotu. Buduje się ją na wzajemnym zaufaniu stron związanych umową społeczną.
Wiarygodność ekonomiczna państwa oddziałuje na warunki i koszty gospodarowania, ma wpływ na wszystkich jego obywateli. Jest swoistego rodzaju dobrem publicznym, które trzeba podtrzymywać a nie niszczyć. Gdy władza publiczna traci wiarygodność ekonomiczną sięga po propagandę i przekupywanie ważnych dla interesu politycznego grup. Prowadzi to do ograniczenia zaufania do krajowego pieniądza oraz do inflacji. Niska wiarygodność ekonomiczna jest też jednym z czynników odpowiedzialnych za bardzo niski poziom inwestycji prywatnych i produkcyjnych w polskiej gospodarce w ostatnich latach. Nie należy lekceważyć także rosnącego zadłużenia sektora publicznego – nieprawdziwe jest twierdzenie, że dług publiczny nie obciąży przyszłych pokoleń – podkreśla koordynator grupy pracującej nad raportem, prof. dr hab. Jerzy Hausner, Przewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy Summit.
Wskaźniki składowe
“Indeks wiarygodności ekonomicznej Polski” przygotowano w odniesieniu do 7 obszarów: praworządność i bezpieczeństwo obrotu gospodarczego, merytokracja; swoboda działalności gospodarczej; finanse publiczne i system podatkowy; stabilność systemu finansowego i pieniądza; ochrona i bezpieczeństwo pracy; jakość usług publicznych i infrastruktury publicznej; respektowanie zobowiązań międzynarodowych, a także w ramach 29 wymiarów oceny.
O ostatecznym wyniku decydowało łącznie 150 różnych wskaźników, pochodzących z różnorodnych krajowych i międzynarodowych baz danych. Badanie tych wskaźników wyraźnie pokazało, że w latach 2015-2021 (a zwłaszcza w latach 2019-2021) wiarygodność ekonomiczna Polski uległa znacznemu obniżeniu.
Jednym z bezpośrednich następstw obniżonej wiarygodności ekonomicznej naszego państwa jest uporczywość inflacji i niska skuteczność działań antyinflacyjnych, w szczególności polityki pieniężnej. Waży tu między innymi słabość złotego i podwyższona rentowność krajowych papierów skarbowych. Zwalczanie inflacji utrudnia zwłaszcza obniżona wiarygodność NBP i jego organów, a ogólne niskie zaufanie do państwa negatywnie wpływa na zaufanie do systemu danin publicznych i wywiązywania się z obowiązków podatkowych.
Opracowany raport zawiera także kompleksowe rekomendacje ekspertów, którzy sugerują, jak odbudować wiarygodność ekonomiczną Polski. Wdrożenie tych zaleceń pozwoli na zbudowanie stabilnego i osadzonego w praworządnym państwie, dobrze funkcjonującego systemu finansowego, którego zaistnienie pozwoli na wypracowanie stałego, stabilnego wzrostu gospodarczego.
Autorzy
“Indeks wiarygodności ekonomicznej Polski” został opracowany przez zespół autorski w składzie:
- Adam Balcer – dyrektor programowy, Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego,
- dr Bartłomiej Biga – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie,
- dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak – prorektor ds. nauki, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie,
- dr Sławomir Dudek – główny ekonomista, wiceprezes zarządu, Forum Obywatelskiego Rozwoju,
- dr Tomasz Geodecki – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie,
- dr Jakub Głowacki – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie,
- dr hab. Jerzy Hausner – Przewodniczący Rady Programowej OEES, Fundacja GAP, redaktor raportu
- dr hab. Jacek Męcina – Uniwersytet Warszawski, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan,
- dr hab. Leszek Pawłowicz – koordynator Europejskiego Kongresu Finansowego, Uniwersytet Gdański,
- dr Marta Penczar – Uniwersytet Gdański,
- dr hab. Andrzej Rzońca – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie,
- Piotr Górski i Monika Liszewska – współautorzy wyników eksperckich badań jakościowych.
Publikacja powstała we współpracy i przy wsparciu Partnerów: Małopolskiej Szkoły Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Fundacji Wolności Gospodarczej, Energopol Trade SA, Nowy Styl Sp. z o.o., Dr Irena Eris SA.
Publikacja w wersji elektronicznej jest dostępna do pobrania bezpłatnie (aby pobrać raport uzupełnij swój adres mailowy w grafice poniżej).
W 2023 roku zostanie opublikowane druga edycja indeksu.
