By w przyszłości zachować wolność i demokrację, potrzebujemy gospodarki rynkowej działającej na innych zasadach niż obecnie. To myśl, która przyświeca Open Eyes Economy (OEE), ruchowi intelektualnemu zainicjowanemu w Krakowie w środowisku Uniwersytetu Ekonomicznego. Jego działania zmierzają do zaangażowania w dyskurs jak największej liczby przedstawicieli różnych grup zawodowych i społecznych. Taka twórcza różnorodność jest podstawą do wywołania potrzebnych zmian. Włączamy ludzi do debaty o charakterze zarówno konceptualnym, jak i praktycznym.
Zmiana, o której myślimy, musi zajść przede wszystkim w podstawowych mikrostrukturach życia społecznego, w głównych organizacjach zbiorowej aktywności. Chodzi tu w pierwszej kolejności o przedsiębiorstwa, miasta i szkoły, w szczególności uniwersytety.
Uniwersytet nie może być traktowany jako „byt idealny”. To powodowałoby, że stałby się skostniały. Zamiast o idei uniwersytetu, trzeba myśleć o uniwersytecie-idei – realnym tworze konkretnej organizacji akademickiej, która z jednej strony pełni funkcje konstytuujące uczelnię (badania, kształcenie i formowanie), ale z drugiej ma na uwadze to, by spełniać je tak, aby prowadziło to do wytwarzania wartości akademickich, przede wszystkim generowania wiedzy. Każdy uniwersytet, aby być twórczym „generatorem wiedzy”, musi wykreować specyficzny dla siebie proces kształtowania ideałów akademickich i wyznaczać trajektorię swego rozwoju. Idea uniwersytetu może rodzić się w indywidualnym umyśle, ale wcielenie jej w życie zależy od zbiorowego, społecznego wysiłku.
Nie wyklucza to, że doświadczenia konkretnych uniwersytetów można uogólniać i poszukiwać wspólnego zestawu cech i działań oraz uznać go za ideę uniwersytetu. To jednak dotyczyłoby ogólnej formuły uniwersytetu, a nie jego własnej idei. Ta druga zawiera się w tym, czym staje się dany podmiot w wymiarze aksjonormatywnym, jak i funkcjonalno-operacyjnym. Aby móc formować swoją ideę, musi wytwarzać wartości egzystencjalne, ale i instrumentalne.
O uniwersytecie-idei będziemy rozmawiać 19 października 2018 r. (w godz. 10.00–16.00) na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Collegium Maius, ul. Fredry 10, salon Mickiewicza) w czasie konferencji Idea uniwersytetu i Uniwersytet-Idea. Punktem wyjścia do dyskusji z osobami pracującymi w obszarze nauki będzie zapis debaty przeprowadzonej w maju tego roku w Świeradowie-Zdroju między dziesięcioma osobami pracującymi na różnych uczelniach na terenie całej Polski. Wśród prelegentów ekonomiści, socjologowie, literaturoznawcy, przedstawiciele organizacji studenckich w tym m.in. prof. Przesyłam Czapliński, prof. Jerzy Hausner, prof. Tomasz Szlędak, prof. Juliusz Gardawski oraz Agata Bednarek – Head of PR największej na świecie organizacji młodzieżowej AIESEC.
Serdecznie zapraszamy.