Aktywa niematerialne: zidentyfikuj, zmierz, wyceń. O korzystaniu, które nie jest wykorzystywaniem

Giełda Papierów Wartościowych to jedno z niewielu miejsc, w którym dobrze czują się zarówno ekonomiści, prawnicy, jak i księgowi. Każda z tych grup ma tu bowiem do odegrania ważną rolę. Co więcej, temu miejscu przyglądają się nie tylko największe spółki, ale także małe i średnie przedsiębiorstwa. Dla nich jest to albo cel do którego dążą, albo źródło informacji i inspiracji. Dzięki obowiązkom raportowym spółek giełdowych, możemy się bowiem wiele dowiedzieć o podejmowaniu kluczowych decyzji biznesowych. Zatem wybór GPW na miejsce kolejnego spotkania w ramach Open Eyes Economy on Tour i Małopolska Open Eyes Economy Hub nie powinien dziwić. Do tego, prestiż Sali Notowań był istotny z punktu widzenia promowania małopolskich przedsiębiorców zaangażowanych w projekt MOEH.

Merytoryczną oś konferencji tworzyły aktywa niematerialne, które stanowią w przedsiębiorstwach – niezależnie od ich wielkości – kluczowy zasób. Sednem podejścia do aktywów niematerialnych jest w Firmie-Idei takie korzystanie, które nie jest wykorzystywaniem (nie doprowadza do wyjaławiania źródeł). Ta perspektywa jest szczególnie istotna w kontekście zasobów ludzkich, które mają fundamentalne znaczenie dla wytwarzania różnych kategorii aktywów niematerialnych firmy.

Początek konferencji kładł akcent na kwestie prawne. Przedmiotem analizy było przede wszystkim zestawienie prawnych i pozaprawnych metod zarządzania własnością intelektualną. Zarówno w czasie wystąpienia wprowadzającego dra Bartłomieja Bigi, jak i w czasie panelu dyskusyjnego, w którym brali udział Agata Kowalska, Rafał Olesiński i Magdalena Ostasz – szukano okoliczności, które należy brać pod uwagę tworząc strategię zarządzania własnością intelektualną w przedsiębiorstwie. Do najważniejszych wymiarów zaliczono: branżę oraz rodzaj produktu.

Od wykładu Teresy Cebrowskiej – rozpoczęła się zaś część dotycząca aspektów księgowych. Mimo, że standardy rachunkowości poświęcają coraz większą uwagę aktywom niematerialnym, to wciąż ta kategoria zasobów zasługuje na miano „nieuchwytnych”. O różnych doświadczeniach i ograniczeniach poszczególnych metod mówili dr Andre Helin, Olga Petelczyc, Joanna Simonowicz oraz Konrad Szczypczyk. Tę rozmowę prowadziła Ewa Sowińska.

Nazwa drugiej części konferencji – „Ludzie, zebry, archipelagi” zasługuje na miano intrygującej. Jest to skrótowe wyrażenie trzech fundamentów związanych z aktywami niematerialnymi, o których mówi się w ruchu Open Eyes Economy. Po pierwsze – ludzie – jako najważniejszy zasób firmy (który jednak wieczorem idzie do domu). Po drugie – zebry – według prof. Jerzego Hausnera są to zwierzęta, które swoją siłę czerpią z bycia w grupie i dlatego w biznesie są lepszym punktem odniesienia niż nierzeczywiste, choć ubóstwiane jednorożce. Po trzecie zaś – archipelagi – czyli metafora współpracy między mniejszymi firmami. Jest to taka formuła, która pozwala im zachować odrębność, ale jednocześnie wytworzyć na tyle dużą synergię, że mogą skutecznie bronić się przed ewentualnymi zagrożeniami ze strony największych graczy.

Po projekcji filmu o innowacyjności Małopolski, Wicedyrektor Działu Rozwoju Produktów Informacyjnych i Indeksów GPW – Tomasz Wiśniewski – przedstawił aktualne sposoby raportowania i porównywania odpowiedzialności społecznej firm. W tym kontekście rodzi się pytanie – czy takie aspekty, jak i aktywa niematerialne w ogóle jest sens wyceniać i mierzyć? Było to przedmiotem potyczki Tomasza Koniecznego z PwC Polska i dra Mirosława Kachniewskiego – Prezesa Zarządu Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych. Przyjęta formuła (losowe przydzielania stanowiska, które każdy z dyskutantów miał przedstawić i bronić) pozwoliła na bardzo jaskrawe zestawienie argumentów. Pokazało to też jak kontrowersyjne i nieoczywiste są nie tylko niuanse, ale także absolutne podstawy zarządzania aktywami niematerialnymi firm.

O budowaniu Firmy-Idei w kontekście projektowania wnętrz opowiedziała w sesji inspiracyjnej Agnieszka Goryjewska z Pracowni Architektury Wnętrz Goryjewska Górnisiewicz. Była to fascynująca opowieść o roli wzornictwa (jednej z kluczowych kategorii aktywów niematerialnych) w tworzeniu wartości. Był to znakomity przykład tego, jak wielka siła tkwi w tym zakresie w małopolskich przedsiębiorcach.

Ostatni panel dyskusyjny był poświęcony ludziom i wartościom w erze cyfrowej. Dr Alek Tarkowski zastanawiał się (z Jarosławem Chudziakiem, Anną Grosiak, Moniką Kawecką, Jackiem Siwińskim, Pawłem Tyszerem i prof. Olafem Żyliczem) jak zmienia się podejście do wartości w obliczu Czwartej Rewolucji Przemysłowej – i co szczególnie istotne – jak ludzie mogą odnaleźć się w tej nowej rzeczywistości.

W podsumowaniu prof. Jerzy Hausner zwrócił uwagę, że kwestia tego, na ile skutecznie przedsiębiorstwo potrafi tworzyć i wykorzystywać wiedzę, będzie w coraz większym stopniu przesądzało o sukcesie firmy. Wszystkie metody pomiaru i wyceny są więc warte uwagi o tyle, o ile przyczyniają się do realizacji tych celów. Tradycyjnie, konferencja zakończyła się lunchem i networkingiem.